ЖРТВУВАЊЕ

(Евангелска љубов од Далечниот Исток)

Повеќе од три години боледував од очите. Патев од многу тешка далековидност, а подоцна настапи и воспаление на десното око, така што бев речиси полуслеп кога отидов во болница. Таму ми рекоа дека боледувам од кератитис и дека најверојатно сум се заразил на базенот во Воената академија, кадешто работев како учител по пливање. По една година неуспешно лекување, докторот ми рече дека видот може да ми се поврати единствено ако на десното око ми пресадат здрава рожница. Меѓутоа, немав пари за таква скапа операција. Кога ѝ го кажав тоа на мојата сопруга, на мое големо изненадување таа ми даде штедна книшка, на која, ни сам не знам како, успеала да заштеди 20.000 нови тајландски долари.

„Ако овие пари не бидат доволни“ – ми рече – „ќе собереме повеќе. На неписмените како мене, не им вреди многу што имаат очи, ама со тебе е поинаку. Ти си писмен човек и тебе видот ти е потребен“. Така, благодарение на парите што мојата жена ги штедела цел живот, успеав да се запишам на листата на пациенти кај еден познат лекар.

Не чекав ниту месец, а докторот ми соопшти дека е пронајден дарител. Имав голема среќа, бидејќи луѓето чекаа и по неколку години за да се пронајде личност што одговара. Односно, би требало човек да умре во болница под лекарски надзор и неговата фамилија да даде согласност веднаш после неговата смрт да се направи пресадување. Дојдов во болницата исполнет со надеж.

Кога после операцијата ме изнесоа од операционата сала, мојата ќерка Јунг ми пријде до носилката, се наведна над мене и тивко ми рече: „Сè помина добро. Мама сакаше да дојде, ама се плашеше да не пречи…“.

„Нека не доаѓа“ – реков.

Не сакав да ме посети. Тешко ја поднесував и дома, а камоли во болницата. Се оженив со неа по желба на родителите, кога имав 19 години. Мојот и нејзиниот татко беа големи пријатели и уште пред нашето раѓање си ветиле еден на друг дека ќе се ородат, ако се случи едниот од нив да има син, а другиот ќерка.

Својата сопруга првпат ја видов на денот на свадбата. Кога го тргна традиционалниот црвен вел и кога првпат го видов нејзиното лице – се ужаснав. Целото лице ѝ беше со белези од сипаница, збрчкано и некако безбојно. Имаше ретки веѓи и надуени очни капаци. Имаше 19 години, а мене ми се чинеше дека има 40. Бев надвор од себе. Посакував родителите да не ме тераат да се женам со таква грдотија, ама ништо не помогна. Мајка ми ме тешеше дека убавината не е најважната работа во животот, дека мојата сопруга е добра и чесна девојка и дека ќе ја засакам кога ќе ја запознаам подобро. Меѓутоа, јас ја замразив уште истиот ден. Не сакав да ја гледам, ниту да зборувам со неа, се отселив во Воената академија и ја напуштив неа и родителите. Во училиштето останав и за време на летниот распуст, сè додека татко ми не испрати по мене еден наш роднина и ми нареди да се вратам дома.

Жена ми ја затекнав како подготвува вечера. Кога влегов, ја подигна главата и ми се насмевна, но јас не ѝ возвратив.

Мајка ми често ми префрлуваше и зборуваше дека тешко се огрешувам спрема мојата жена, дека таа е добра, мирна, послушна. „Веќе половина година е во нашата куќа и од утро до вечер не престанува да работи за нас. Ниту еднаш не се пожали на тебе, ниту еднаш не ја видовме да заплаче, но знај, дека во себе, во својата душа, горко пати“. Уште еднаш ги послушав своите родители и се вратив дома, но моите чувства спрема мојата жена не се сменија. Се трудев да не ја забележувам. Зборуваше тивко, а кога понекогаш ја навредував, понизно молчеше. Ја презирав од дното на душата што до таа мера не постои гордост. Во текот на 30-те години од нашиот брак, ретко кога ѝ се насмеав, а никогаш и никаде не излегов со неа. Имаше денови кога ја поскаував нејзината смрт.

И покрај сè, таа кон мене покажуваше повеќе трпение и љубов од било кој кого го познавав. Кога стигнав во Тајван, имав низок чин во војската и мојата заработувачка едвај стигнуваше да се прехраниме и да ја платиме ќиријата. Нашето детенце беше болежливо и тоа многу нè чинеше, така што и мојата жена, и покрај тоа што беше неписмена и нешколувана, се обидуваше и самата нешто да заработи. Кога ќе ги завршеше домашните работи, плетеше сламени шешири. Кога се преселивме во едно рибарско место, крпеше рибарски мрежи, а кога живеевме во внатрешноста на северниот дел од земјата, научи да украсува грнчарија. Јас често бев отсутен, но не морав да се грижам за куќата и децата. Во тој поглед можев потполно да се потпрам на неа.

Кога се пензионирав, се преселивме во една куќичка во периферниот дел на градот, затоа што не сакав нашите познаници да доаѓаат кај нас и да ја видат мојата жена. Инаку, нашата ќерка Јунг го беше завршила училиштето и работеше, а нашиот помал син сè уште студираше. Ја молев Јунг да не ја споменува операцијата на својот помал брат, за да не му пречи во учењето, затоа само таа ме посетуваше во болницата. Ми донесе транзистор за да ги скратам долгите денови во болницата, кои ги поминував со завој преку очите. Тогаш имав доволно време да размислувам за мојот живот. Првпат почувствував срам што ѝ забранив на мојата жена да ме посети. Кога после 15 дена ми го тргнаа завојот, бев многу возбуден и едвај се осудив да го отворам десното око. „Ја гледате ли светлината“ – ме праша лекарот. „Да, гладам светлина над мене“. – „Тоа е лампата“ – рече тој.

Операцијата успеа и по една седмица до толку се оправив што одејќи дома, веќе можев да ги видам прозорците, креветот, шолјата за чај на ноќната масичка…

Додека со кола се враќавме дома, ќерка ми молчеше цело време. Најпосле, по толку многу помиати денови, го перчекорив прагот на својата куќа. Мојата жена излегуваше од кујната, носејќи чинија со јадење. Кога ме забележа, само ја наведна главата и рече: „Се врати“.

„Ти благодарам што ми помогна да ја платам болницата“ – реков. Ми се чини дека тоа беше првпат да ѝ се заблагодарам за нешто во текот на тие 30 години.

Таа бргу се приближи до масата, ја спушти чинијата, се заврте кон ѕидот и почна да плаче.

„Мамо, кажи му, кажи му за сè!“ – низ солзи извика нашата ќерка. „Нека знае дека рожницата беше твоја“.

Ја зграбив за рамениците и ја погледнав внимателно. Левото око на мојата жена беше заматено, онака како што беше моето пред операцијата!

„Златен Цвету“ (тогаш за првпат го изговорив нејзиното име), „зошто, зошто го направи тоа?“

Таа само го сокри лицето во моето рамо и продолжи тивко да плаче. Ја држев така прегрната , а потоа полека се спуштив на колена крај нејзините нозе…

Ван Јанг

Извор: Православни брак и породица: Света Тајна брачне љубави, Цетиње 2000.

Подготвила: Ана Глигорова