Митрополит Методиј: Божиќно послание (2018)

Возљубени духовни чеда,

Денес Светата Православната Црква го празнува најскапоцениот Дар кој човекот го прими од својот Создател – телесното раѓање на нашиот Господ и Спасител Исус Христос. Кога се исполни времето, старозаветното пророштвото искажано преку устата на пророкот Исаија се оствари токму во малото местенце Витлеем, “… ете, Девица ќе зачне и ќе роди Син, и ќе му го дадат името Емануел” (Исаија 7:14). Синот Божји, Вечното Слово Божјо, се воплоти преку Светиот Дух и Дева Марија и стана еден од нас. Бог стана човек, за човекот да го обожи и да го направи сличен на Себе. Оние кои ја имаа привилегијата да бидат физички сведоци на овој монументален настан кој доведе до радикални промени во текот на историјата на човештвото, беа првите кои ги слушнаа блажените ангелски зборови, “Не плашете се: Еве ви навестувам голема радост која ќе биде за сите луѓе, зашто денес ви се роди во градот Давидов, Спасител, Кој е Господ” (Лука 2:10-11). Како тие тогаш, така и ние денес, од година во година не престануваме да се воодушевуваме од важноста на овој универзален космички настан. Но, за правилно да биде сфатена големината на Христовото рождество, пред сè, потребно е правилно да разбереме што е тоа од кое Христос нас нè спасува.

Мили мои во Христа Спасителот,

Уште од Адам и Ева, кои на некој начин поставија лош пример за сите поколенија и со тоа ја отворија вратата на гревот, во секој од нас провејува истата непослушност и бунтовност кон божјите возвишени стандарди. Како и прародителите, така и ние денес, секојдневно се соочуваме со истото основно искушение а тоа е, со своите вредности да ги замениме божјите, та во свое време и на свој начин самите да се прогласиме за “богови” (Битие 3:1-7). Иако сите сме виновни за истиот грев, како индивидуално така и колективно како човештво, ваквата состојба светоотечкото предание всушност ја дефинира како болест од која самите не можеме да се излечиме. За гревот, како духовна болест која го зафатила целото човештво и нè заробила уште од почетоците на човековото постоење, нема друг универзално ефективен лек освен оној Божјиот, преку отелотворувањето на Синот Божји. Ако гревот на толку суштински начин се помешал со нашата личност и на некој начин станал наша “втора природа,” тогаш преку отелотворувањето, Христос на суштински начин врз себе ја превзеде човечката природа, и откако ја исцели и обожи, ни ја понуди слободата на обожувањето како “втора природа” наспроти ропството на гревот. Нам ни беше потребен Некој Кој е способен онтолошки да ја измени човечката природа, така што со присуството на Неговата благодат ќе го истисне ропството на гревот. Па така, секој од нас повторно може да биде прогласен за “обожен,” но овој пат на оној вистинскиот, од Бога предвиден и благословен начин. Ова, се разбира, можеше единствено Христос да го постигне токму затоа што припаѓа и на двата светови: Небесниот од каде и потекнува, и земскиот кој своеволно го превзеде. Како што нè поучува Светиот Јован Златоуст, Отелотворувањето Христово е чудесен настан зашто “го поништува ропството, ја крши силата на смртта, ги отклучува рајските порти, ја одзема клетвата, го оттргнува гревот од човекот, ја отклонува грешката, ја враќа вистината, ги сузбива демонските сили, а ангелите бестрашно со нас комуницираат и конечно, небесното владение и живот го претстави на земјата.”

Драги браќа и сестри,

Чинот на отелотворување на Синот Божји е исто така и поучителен настан, а за нас полезно е овој Божиќ да се огледаме на Христовата Скромност која се очитуваше преку понизноста и послушноста. Иако Творец на универзумот, Христос не одбра да се роди во Ерусалим или Рим, туку во малото местенце Витлеем. Тој не одбра да дојде во познато или општествено влијателно семејство, туку во семејството на дрводелецот Јосиф и девојката Марија. Богомладенецот не одбра рождество во удобна палата опкружен со лекари и медицински помагала, туку во скромна и неудобна штала. Како што се роди, Тој така и живееше. Не носеше скапи облеки ниту јадеше скапа храна. Сè што имаше му беше дадено а и Самиот истото го раздаваше на луѓето во потреба. Живееше во скромност и понизност а сепак го спаси човештвото, или подобро е да се каже, токму затоа го спаси човештвото. Она што во што не успеаја прародителите заради неконтролираните желби, непослушноста и горделивоста, Христос го постигна токму преку скромноста, послушноста и понизноста. За разлика од Адам и Ева, Христос не се исплаши дека ќе му биде одземена славата доколку своеволно и себично не се држи до она што му припаѓа. Напротив, Тој доброволно и во старт се откажа од Своето. Христос, “иако беше во обличје Божјо, сепак не држеше многу до тоа што е еднаков со Бога, но Сам Себе се понизи откако зеде обличје на слуга и се изедначи со луѓето и по вид се покажа како човек.” (Филипјаните 2:6-7). Адам, грчевито се држеше и се грабаше за ветувањето, а изгуби сè. Христос пак, иако доброволно се откажа од сè што имаше, од Своето ништо не изгуби. Ова е вистинска мудрост преку која Тој го ослободи човештвото. Скромноста со понизноста и послушноста како свои придружнички, според Христовиот пример, се доблести кои секојдневно треба да ги следиме и подражаваме, без страв дека некој може да ни го одземе она што во мудроста Божја е одредено нам да ни припадне.

Возљубени во Христа Богочовекот,

Ова е период во кој темата за Божиќ секоја година станува повторно актуелна. За жал, наместо за суштината на рождеството, луѓето скоро исклучиво се интересираат за техничките нешта околу празнувањето како датумите, точните зборови кои ги употребуваме при честитањето, храната која треба да ја припремиме за прославата и ним сличните. Она што вистински треба да не загрижува драги мои, е целосното десакрализирање на рождеството и неговото целосно сведување на световен празник. За “светот,” Божиќ е само убав универзален празник на западната култура, оптоварен со комерција, консумеризам, разни дедомразовци, светилки, украси и убаво спакувани дарови, без трага и спомен за Христовите придобивки за кои веќе говоревме. Тоа е само уште еден празник чија главна цел е убав провод и ден повеќе одмор од работата. Вистинското празнување на Божиќ е бесмислено доколку во нас не оживеала суштинската промена заради која Божиќ и се случи. Ако од празнувањето ја истиснеме метафизичката реалност дека рождеството стана единствено заради исцеление на нашата гревовна природа и ако таквото разбирање не води кон суштински промени во нашата личност, самата прослава станува излишна и потполно бесмислена.

Мили мои во Христа,

Раѓањето на Синот Божји донесе исцеление за целиот човечки род. Преку отелотворувањето Христос ги постави темелите за новата реалност на Божјото присуство помеѓу луѓето – Светата Православна Црква како заедница на Христијани, а самото воплотувањето, стана извор на силата на таа Заедница, Црквата. Секој кој верува дека Синот Божји се јави во тело, и кој се крстил во Неговото име, станува дел од ова ново Христово семејство. “Вие сте тело Христово, а поодеделно сте Негови членови,” нè поучува св. Апостол Павле (1 Коринтјаните 12:27). Празнувањето на Божиќ е празнување на таинственото Тело Христово, зашто преку отелотворувањето верниците стануваат заедница на членови во Христа. Преку воплотувањето на еден таинствен начин човештвото се обединува во Христа. Токму затоа од огромна важност е да се биде дел од тоа семејство, та земајќи учество во неделните богослужби на реален начин да бидеме дел тое единство, првенствено со Христа преку причестувањето со Неговите Тело и Крв, а потоа и со останатите членови од Телото, односно нашите браќа и сестри христијани. Црковниот живот драги мои, има многу поголемо значење од едноставна традиционална припадност или религиозна обврска. Тоа е живот во Христа, искусување на слободата од ропството на гревот, суштинска промена преку благодатта на обожението, и предвкус на идното Божјо Царство.

Возљубени во Христа Богомладенецот,

Да се радуваме заради љубовта со која Христос засака. Да се пееме за неизмерната милост која ни е понудена. Да воскликнеме за Христовата извојувана победа над смртта и гревот. Да ја зграбиме понудената можност за божанска трансформација. Да не дозволиме да се задоволиме единствено со материјалните дарови, туку да го примиме Дарот Христов кој единствено ќе нè направи вистински задоволни. Да ја прославуваме радоста на рождеството и да ги сакаме ближните со љубовта со која Новороденецот прв нè засака.

Христос се раѓа, славете!

Христос од Небото, пречекајте Го!

Христос на земјата, воспејте Го!

Пеј Му на Господ цела земјо во радост!

Пејте Му народи, зашто се прослави!

НЕКА НИ СЕ ЗА МНОГУ ГОДИНИ БОЖИЌНИТЕ И БОГОЈАВЛЕНСКИТЕ ПРАЗНУВАЊА!

ХРИСТОС СЕ РОДИ! НАВИСТИНА СЕ РОДИ!

Митрополит Американско-Канадски

Методиј